Home  |  Map  |  Index  |  Zoek

Convert to GutenPalm or to PalmDoc door Katja & Guido Socher <katja(at)linuxfocusorg, guido(at)linuxfocus.org> Over de auteur: Katja is de Duitse editor van LinuxFocus. Zij houdt van Tux, film & fotografie en de zee. Haar homepage kan hier gevonden worden. Guido is al lang Linux fan en hij houd van Linux omdat het gemaakt wordt door eerlijke en open mensen. Dit is 1 van de redenen waarom we het open source noemen. Zijn homepage kan je vinden op linuxfocus.org/~guido. Vertaald naar het Nederlands door: Ward Poelmans <Ward.Poelmans(at)pandora.be> Inhoud: Wat heb je nodig Schrijven van CDs als een normaal (niet-root) gebruiker Algemene manier om CDs te schrijven Setup (Pure) muziek (audio) CDs (Pure) Data CDs Backup van je home map Tips en Trucs: Commandoregel gereedschappen Referencies Talkback voor dit artikel

Schrijven van CDs met Linux

Kort:

In dit artikel beschrijven we hoe je CDs kunt schrijven in Linux.

Misschien heb je Katja's artikel Een heel nieuwe wereld gelezen in ons laatste ontmoeting en ging je op tour met Tux. En nu heb je veel "beelden" en "geluidjes" die je wilt bewaren en je vraagt je af hoe je dit kan doen. Alles op een CD branden is een goede oplossing en in dit artikel gaan we uitlegen hoe je dat kan doen.

Wat heb je nodig

Hardware setup:
Natuurlijk heb je een werkend Linux en een CD schrijver nodig. Als je een SCSI CD schrijver heb is de kans groot dat de schrijver onmiddelijk wordt herkent door de kernel. Je moet alleen controleren of je SCSI hostadapter door Linux ondersteund wordt (kijk daarvoor in de hardware database). Alle SCSI CD schrijvers werken onder Linux. Voor een ATAPI/IDE schrijver moet je SCSI emulatie instellen om je CD schrijver te laten werken als een SCSI apparaat alhoewel de eigenlijke hardware verbinding gebeurt via een IDE bus. Hoe je dit doet is beschreven in het README.atapi bestand van xcdroast en we raden ook aan dat je de CD Writing HOWTO leest op linuxdoc.org
Voor USB schrijvers verwijzen we naar de USB-CD Writing HOWTO op mobilix.org/linux_usb_cd.html.
Aangezien we beiden enkel ervaring hebben met SCSI branders zouden we de informatie die je daar vindt enkel kunnen herhalen.

Software om CDs te schrijven:
Voor het schrijven van CDs heb je de volgende programma's nodig:

1. cdrecord: dit is het programma dat communiceert met je CDs schrijver.
2. mkisofs: dit heb je nodig voor het maken van data CDs. Het wordt gebruikt voor het maken van een bestand systeem image. Voor CDs noemt dit een ISO image.
3. cdda2wav: dit programma is nodig voor het lezen van digitale audio data van audio CDs.

Schrijven van CDs als een normaal (niet-root) gebruiker

chmod 4111 /usr/bin/cdrecord
chmod 4111 /usr/bin/cdda2wav

cdrecord -scanbus

Algemene manier om CDs te schrijven

1. Je moet kiezen welke data/muziek je op CD wil schrijven
2. Je moet enkele optie's kiezen voor de CD die je gaat schrijven. Bijvoorbeeld: wanneer je een audio CD schrijft moet je kiezen tussen TAO en DAO mode of voor een data cd moet je kiezen welk bestandssysteem je wil gebruiken.
3. Je moet een image map maken met de bestanden erin die je op CD wil schrijven. Als je gewoon een andere CD wilt kopiëren moet je kiezen voor "write on the fly" want anders moet je een eerst een image map maken op je harde schijf.
   Een image map is een tijdelijk opslagplaats voor de data die op CD zal worden geschreven. Voor audio CDs zijn dit het index bestand en het wav bestand die de muziek bevatten en voor data CDs is dit een groot bestand genaamd een ISO image.
4. Je schrijft de CD.

Setup

• xcdroast:
  De eerste keer zul je een pop-up venster krijgen dat zegt dat je het programma als root moet starten en configuren zodat de gebruikers dit niet over moeten doen.
  
  • Device Scan: hier zie je allemaal apparaten die verbonden zijn metje SCSI bus.
  • CD settings: hier kun je je CD schrijver kiezen en het apparaat waarvan je data/muziek moet worden gelezen.
    Voor "CD writer mode" moet je de juiste driver kiezen voor je schrijver maar normaal zal "autodetect" volstaan. CD writer FIFO Buffer size: de hangt af van je hardeware. Je moet in de handeleiding van je schrijver kijken. Meestal is dat 4MB of 8MB.
    Omdat een CD in 1 keer zonder onderbreking moet worden geschreven, is er een buffer (=FIFO) om kleine storingen op te vangen zodat het schrijfproces niet wordt onderbroken.
  • HD settings: hier moet je de map kiezen die dienst doet alst tijdelijke opslagruimte voor je ISO image. Er moet meer dan 800MB vrije ruimte zijn (je kan dit controleren met het commando df -k /de/map of via een bestandsbeheerder).
  • Miscellaneous:
    
    • Audio: dit is alleen interessant als je wilt dat xcdroast de liedjes kan afspelen die je gaat schrijven, het heeft niks te maken met het schrijfproces. DSP staat voor digital signal processor en het is het het stukje hardware dat geluid naar de luidsprekers zal sturen.
    • Network: voor veel CDs is er informatie beschikbaar over hun titels van een database op het internet. Bij het schrijven kan je deze informatie opvragen. Dit kan je veel typwerk besparen.
    • Logging: om een logbestand te maken.
    • Internationalization: hier kan je de taal van xcdroast kiezen. Alles zal dan in die taal staan.
  • Options: hier kun je kiezen of je tips krijgt als je over een knop gaat met je muiscursor. Zeker als je het programma niet kent worden deze tips aangeraden.
  • Users: Dit panel verschijnt alleen als je als root bent ingelogd. Hier kun je kiezen wat normale gebruiks mogen doen.
  
  
• koncd:
  Je kunt de apparaten die koncd automatisch herkent bekijken in een keuzevak. Je kan tegen het programma zeggen naar welke schrijver het moet schrijven en vanwaar het de CD moet lezen. Dit moet je CD-ROM zijn of als je alleen maar een CD schrijver hebt dan moet je die gebruiken voor het lezen én schrijven.
  Je kunt ook "burn proof" selecteren als je CD-schrijver dat ondersteunt. Burn proof vertraagt de snelheid van je schrijver wanneer je FIFO (zie hierboven) bijna leeg is.

(Pure) muziek (audio) CDs

• xcdroast:
  Selecteer "Duplicate CD".
  Je krijgt een menu aan je linkerkant waar je kunt zien:
  CD/Image Info, Read Tracks, Verify CD, Play Audio-Tracks:
  We weten niet waarom deze menu ingangen daar staan. Ze houden geen steek als je een CD wil kopiëren. Zeker in de versie die gebruikt is voor dit artikel (xcdroast-0.98alpha9). xcdroast laat je namelijk alleen maar toe om "write on the fly" te doen waarvoor je alleen het "Write CD" menu nodig hebt. Ga daarom direct naar "Write CD".
  Schrijf CD:
  • Bovenaan moet je weer kiezen van welk apparaat er moet worden gelezen en zijn snelheid. Daarna moet je de CD schrijver kiezen en zijn snelheid. De snelheid van de lezer moet iets hoger liggen dan de schrijfsnelheid ( om buffer underruns te vermijden).
  • Links zie je "CD to write":
    Dit is enkel ter informatie. Je hebt geen keus dan te kiezen voor "write on the fly".
  • Recht zie je "write parameters":
    CD R/RW type: hier moet je kiezen hoeveel minuten er op de te schrijven CD passen en moet je kiezen tussen TAO en DAO mode (zie hierboven).
    Je kan kiezen om eerst een simulatie te schrijven (zie hierboven) en of de CD wordt uitgeworpen na het schrijven. "Pad tracks" is niet belangerijk voor het kopiëren van CDs.
    Met "Blank CD-RW" kun je herschrijfbare CDs leegmaken en uiteindelijk kun je met "WRITE CD" het schrijven laten beginnen. Dat is alles.
• koncd:
  Kies "Copy CD".
  Bovenaan kan je de inhoud van een herschrijfbare CD wissen en kun je de schrijfsnelheid kiezen. Onder "options" moet je niets selecteren. Klik nu op "START" en het schrijven begint.

• xcdroast
  Nu moet je "Create CD" selecteren.
  
  Laten we eens kijken naar het menu:
  
  • CD/Image info:
    Aan je linkerkant zie je de inhoud van de CD. Aan de rechterkant zie je de inhoud van image map als je daar iets in hebt staan. Er is niks te doen hier. Ga onmiddelijk naar "Read Tracks"
  • Read Tracks:
    Bovenaan moet je kiezen van welk apparaat de muziek moet gelezen worden en de image map. In dit geval zullen de tracks worden geschreven als apparte .wav bestanden en niet als 1 groot image bestand. Voor muziek CDs moet je geen te hoge snelheid kiezen want ze zijn eigenlijk maar bedoeld om aan "1 x" gelezen te worden. Een te hoge snelheid zou de kwaliteit verminderen. Een snelheid van "4 x" of "8 x" zou ok moeten zijn.
    Om de muziek tracks in te lezen naar de image map selecteer je de track die je wil kopieren en klik je op "READ SELECTED TRACKS".
  • Verify CD:
    Als je de "VERIFY" knop indruk wordt er gecontroleerd of de muziek tracks gelezen werden zonder fouten.
  • Play Audio-Tracks:
    Hiermee kun je de liedjes in de image map afspelen. Om een liedje af te spelen moet je erop dubbelklikken.
  • Master tracks:
    Dit is alleen voor Data CDs. Voorlopig kun je het negeren.
  • Delete Tracks:
    Hier kan je zien hoeveel plaats je al gebruikt hebt en hoeveel er nog vrij is. En je kunt tracks uit de image map verwijderen als je dat wilt.
  • Write Tracks:
    Hier moet je eerst naar het tweede paneel gaan "Layout tracks". Op de rechterkant zie je de inhoud van je image map. Selecteer de tracks en klik op "add" om ze over te kopieren naar het linker paneel voor schrijf tracks. Ga dan terug naar het "write tracks" paneel. Hier vind je de opties zoaals eerder al uitgelegd onder "Duplicate CD". Maar deze keer moet je de optie "PAD tracks" selecteren. Dit is om zeker te zijn dat alle .wav's correct zijn getermineerd op de sectorgrenzen. Het Audio CD formaat vereist namelijk dat alle .wav bestanden een veelvoud van 2352 Bytes lang zijn. "PAD tracks" voegt enkele null-bytes toe om zeker de correct lengte te hebben. Klik dan op "WRITE CD" om de CD te schrijven.
• koncd:
  Kies "audio CD". De versie gebruikt in dit artikel (0.7.5) heeft nog niet de mogelijkheid om aparte audio tracks van andere CDs te lezen. Maar je kan een aantal wav bestanden van op je harde schijf selecteren en ze schrijven als audio tracks op een CD. Klik op "Add track" en voeg verschillende wav bestanden toe aan de lijst van geselecteerde tracks. Onder "options" moet je "Use padding" selecteren en klik dan "start" om de CD te schrijven.

(Pure) Data CDs

• xcdroast:
  Kies "Duplicate CD"
  en doe alles hetzelfde als hierboven beschreven en kies dan gewoon "WRITE CD"
• koncd:
  Kies "Copy CD" (zie hierboven).

• xcdroast:
  Kies "Create CD" en dan "Master Tracks" uit het menu aan de linkerkant.
  
  • Onder "Master source" moet je kiezen welke mappen er naar je CD worden geschreven. Je kan ook de namen en paden kiezen die deze mappen op je CD moeten hebben. (gebruik de "redirect" knop aan de linker kant om dit te doen).
  • ISO 9660 options:
    Hier kan je kiezen tussen de image types die je wil:
    Klik RockRidge + Joliet aan als je wil dat je CD leesbaar zal zijn onder Linux en Windows.
  • Onder 'boot options' kun je kiezen om een bootbare CD te maken maar dat wordt niet besproken in dit artikel. Als je een bootbare CD wil maken raden we aan om kant-en-klare ISO images te gebruiken ( zie de referenties aan het einde van dit artikel).
  • Create session/image: Dit is het meest belangerijke paneel. Hier kun je een ISO image maken van de bestanden die je in het eerste paneel hebt geselecteerd. Klik op de knop "master image to file" om dat te doen.
    Kies altijd voor "fixation" (of beter: kies niet voor "Do not fixate after write") tenzij je een multisessie CD wilt maken. Als je niet kiest voor fixation wordt er geen TOC (=Table of Contents = Inhoudstabel) aangemaakt en is je CD in veel CD lezers niet leesbaar.
  Ga nu naar "Write Tracks":
  Hier gebruik je de image die je het gemaakt onder het paneel "Master tracks". Ga naar het paneel. "Layout tracks", selecteer je image en klik op "add". Ga dan terug naar het paneel "Write tracks" en klik op de knop "write tracks" onderaan. Je CD wordt nu geschreven.

• koncd:
  Kopieer alle bestanden die je op CD wilt naar 1 map (gebruikmakend van het shell commando 'cp' of een bestand manger).
  Open koncd en kies voor "Master CD".
  Onder "data" geef je de bron map waar je je bestanden hebt ingeplaatst. Nu heb je verschillende mogelijkheden om een CD te maken. We kiezen om een ISO image te maken en dan die image op CD te schrijven. Onder Data -> "image file" moet je de image een naam geven. De versie die gebruikt wordt in dit artikel vereist dat het bestand al bestaat. Maak daarom een leeg bestand genaamd "image" met het commando "touch image".
  Ga naar 'options' en klik op "Create CD image", druk op "calculate size" aan de rechterkant en daarna "start".
  Eens de image gemaakt is klik je op de optie "Write CD" en deselecteer je "Create CD-image". Nu zal de schrijver jouw CD branden.

Backup van je home map

Tips en Trucs:

Verander naar root: su -
Maak een lege map (gekend als een mount punt): mkdir /tmp/mijncd
Mount de ISO image (verbind de ISO image naar de map):
mount -o loop -t iso9660 Image.iso /tmp/mijncd
Je kan nu het commando "ls" gebruiken om de CD te controleren: ls /tmp/mijncd
Als het lijkt dat het in orde is umount de image dan: umount /tmp/mijncd

Commandoregel gereedschappen

tar zxvf easycdscripts-0.1.tar.gz

1. Kopieer alle bestanden die je op je CD wilt in 1 map (bv. ~/cdrom). Harde schijven zijn deze dagen erg groot en goedkoop dus het mag geen probleem zijn om enkele honderden MB te kopiëren.
2. Voer het volgende commando uit: mkisofseasy ~/image.iso ~/cdrom
   Dit maakt een ISO image van alle bestanden in de map ~/cdrom
3. Schrijf de CD met het volgende commando:: cdrecordeasy ~/image.iso
   

Referencies

• CD Writing Howto: linuxdoc.org
  
• Linux MP3 CD Burning mini-HOWTO: linuxdoc.org( Hoe maak je een normale audio CD van mp3 bestanden )
  
• USB CD howto: mobilix.org/linux_usb_cd.html
  
• Een grote bootbare CD image: http://rescuecd.sourceforge.net/
  
• Verschillende boot CDs en Linux op 1 diskette systemen
  

Talkback voor dit artikel

2002-06-08, generated by lfparser version 2.28